01 апреля 2017 г.
Театр - сцена тата унта вылякансен творчествăлла пултарулăхĕ урлă пурнăçа сăнласа паракан искусство енĕ. Унăн пĕлтерĕшĕ калама çук анлă. Çавăнпах ĕнтĕ ăна пур çĕрте те, çав шутра пирĕн районта та пысăк вырăна хураççĕ.
Районти халăх театрĕн юбилейне паллă тăвасси çинчен халăха чылай малтан пĕлтернĕ. Мартăн 28-мĕшĕнче куракансем районти Культура çуртне Нина Семенова çырнă пьеси тăрăх хатĕрленĕ «Çичĕ чашăк, çичĕ кашăк» спектакль премьерине çитме васкарĕç.
Пĕрремĕш пайĕ чаршав умĕнче, залра пулса иртрĕ. Хăйне май питĕ интереслĕ. Пĕр ялти ватăрах хĕрарăмсем клубри фольклор ушкăнне юрлама çÿреççĕ. Хăйсемпе пĕрле ал ĕç тумалли те илсе килеççĕ: пĕри çăпата хуçать, тепри кĕнчелепе çăм арлать, тĕрĕ тĕрлекен те, алсиш-чăлха çыхакан та, хултăрчăпа çип çăмхалакан та пур. Пурте пĕр-пĕринпе калаçма, шÿтлеме юратаççĕ. Вĕсен калаçăвĕнчен ялта мĕн пулса иртнине веçех пĕлме пулать. Клуб заведующийĕ, хăйне итлеменнипе, тарăхса та илет. Вĕсен юрлама вĕренмелле, республикăна фестивале каймалла-мĕн.
Темиçе юрă та юрлаççĕ. Тем çитмест пек. Кунта пĕрле çÿрекен Архиповна сасси çитменнине туяççĕ. Вăл вара хăйĕн килĕнче вăрçăра вилнĕ çичĕ ывăлĕ валли сĕтел хатĕрлет, вĕсене кукăльпе хăналать, яшка, пăтă çитерет. Пуринпе те чĕрĕ çынсемпе калаçнă пек калаçать. Унăн сăмахĕсенче, пит-куçĕ çинче салтак амăшĕн ĕмĕр сÿнми хурлăхĕ палăрать.
Спектакль тăватă пайран тăрать. Ăна курсан вылякансемпе пĕрле хумханатăн та, савăнатăн та, вăрçă нушине тÿснĕ хĕрарăмсен чунне ăнланатăн. Вĕсем чăн та йывăр хуйхă тÿсни куç умне тухса тăрать. Вăрçă чарăнни те тахçанах ĕнтĕ, анчах вăрçă инкекĕпе аманнă чĕресем ниепле те сипленмеççĕ.
Пурнăç пурнăçах ĕнтĕ вăл. Пурпĕрех пире сахал мар савăнăç та, хаваслăх та, илемлĕх те кÿрет. Пьесăра та çаплах пулчĕ. Вăл юрă ташăпа вĕçленчĕ.
Сăнарсене Анисса Белова /Архиповна/, Галина Петрова /Люççа/, Римма Борисова /Маня/, Венера Козярева /Валентина/, Галина Жирнова /Акулина/, Николай Гаврилов /Ваççа/, Наталья Борисова /Ася/ тĕлĕнмелле пысăк артистлăхпа, ăсталăхпа уçса пачĕç.
«Парне» фольклор ушкăнĕн ертÿçи Лариса Волостнова, Галина Матвеева купăсçă, Нина Гаврилова, Зоя Иванова, Ираида Васильева юрăçсем хăйсен уçă сассисемпе палăрчĕç. Спектакле фольклор ушкăнĕпе пĕрлештерсе йĕркелени унăн пахалăхне çÿллĕ шая çĕклерĕ.
Спектакле районти халăх театрĕн режиссерĕ Светлана Павлова йĕркеленĕ. Вăл кунта 2008 çулта ĕçлеме пуçласа нумай тĕрлĕ спектакль сцена çине кăларнă. Ачасемпе те ĕçлет. Республикăри фестиваль-конкурссене хутшăнса наградăсем илме тивĕçлĕ пулнă. Светлана Николаевна репетицисем ирттернĕ вăхăтра вуçех канăçне çухатать. Кашни сăнарăн пĕлтерĕшне ăнлантарать, вĕрентет, сăнарти çыннăн шухăшне - пурнăçне роле вылякан патне çитерет. Пуçласа сцена çине тухма хатĕрленекене те артист туса хума пултарать. Çакна пурнăçлама мĕн чухлĕ вăй, пĕлÿ, чăтăм-тÿсĕм, кăмăл кирлĕ. Спектакль ăнăçлăхĕ, вылякансем хăйсен артист шайĕнчи ăсталăхĕпе куракансене тыткăна илме пултарнине пĕтĕмпех унăн чун-чĕри витĕр тухать.
Вăл Чăваш патшалăх культура институчĕн режиссер уйрăмĕнче пиллĕкмĕш курсра куçăмсăр майпа вĕренет. Халăх театрĕн çур ĕмĕрхи юбилей спектаклĕ вара шăпах унăн диплом ĕçĕ те пулчĕ. Унăн ĕçне курма Раççей Федерацийĕн тата Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ культура работникĕ, институтăн халăхăн илемлĕх пултарулăхĕн кафедрин доценчĕ Н.Панина тата Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ артисчĕ, театр творчествин Республикăри центрĕн методисчĕ В.Григорьев килнĕ. Вĕсем вылякансене чăн-чăн артистсемпе танлаштарчĕç, декорацие ырларĕç, режиссер ĕçне пысăка хурса хакларĕç. Светлана Николаевна институтра пур енĕпе те ăнăçлă вĕренни çинчен каларĕç. «Курăнусенче вăрçă ахрăмĕ халĕ те халăх асĕнче пулнине, пурпĕрех пурнăç малаллах пынине, çын ырă ĕмĕтпе пурăннине лайăх кăтартнă. Спектакле музыкăпа вырăнлă илемлетнĕ», - çак шухăшсене палăртрĕ жюри.
Райадминистрацин пуçлăхĕн заместителĕ Н.Павлов пурне те халăх театрĕн çур ĕмĕрхи юбилейĕпе саламларĕ, вырăнти артистсене Дипломсемпе Тав хучĕсем пачĕ, С.Павловăна Хисеп грамотипе наградăларĕ.
Юбилейра Чăваш Ĕнĕн республикăри ентешлĕхĕн вице-президенчĕ В.Нягин, пирĕн район ентешлĕхĕн президенчĕ Ю.Филиппов ăшă сăмахсем каласа саламларĕç, пĕр-пĕринпе тачă çыхăнса ĕçлеме шантарчĕç. Ю.Филиппов Светлана Николаевнăна Тав хучĕпе чысларĕ.
Юбилей каçĕ куракансене питĕ килĕшрĕ. Вĕсем ура çине тăрса тăвăллăн алă çупса саламларĕç, лайăх спектакльшĕн тав турĕç. Апла пулсан театр малалла пурăнасси, аталанасси паллă.
Уява районти культура пайĕн пуçлăхĕ И.Дмитриева хутшăнчĕ. Вăл ăна хатĕрлеме нумай вăй хунă. Çавăн пекех ку ĕçре Культура çуртĕнче ĕçлекенсем те питĕ тăрăшуллă пулнă.
Источник: "Урмарская районная газета"
Первоисточник: А.БЕЛОВА, Раccей Журналисчeсен Союзeн членe.