11 октября 2008 г.
Сĕтел çинче çăкăр пур чухне эпир малтанах çĕр çинче ĕçлекен ĕçченсене – механизаторсене аса илетпĕр, тавтапуç вĕсене. Анчах та ман шутпа, çавсен ретне çăкăр завочĕсенче ĕçлекен пекарьсене те кĕртмелле. Мĕнле тутлă хура, шурă çăкăр тата ытти çимĕçсене те пĕçереççĕ вĕсем, çисе тăранмалла мар. Ахальтен каламан-тăр ĕлĕкрен, çăкăртан асли нимĕн те çук тесе. Акă илер-ха Кĕтеснер ялĕнче çуралса ÿснĕ, халĕ Мăнçырмара пурăнакан Елена Васильевна Александрована. Вăл хăйĕн пурнăçне çăкăр пĕçерессипе çыхăнтарнă. Кĕтеснерте 7 класс пĕтерсен колхозра 2 çул вăй хурать, унтан 1956 çулхи сентябрĕн 27-мĕшĕнчен пуçласа Вăрмарти апат-çимĕç комбинатĕнче кондитер цехĕнче тăрăшать. Халиччен çăкăр завочĕ пулман, хăш-пĕр пысăк ялсенче пекарньăсем уçнă, Мăнçырмара та пулнă вăл. Лена апат-çимĕç комбинатĕнчен çавăнта куçса темиçе çул хушши вăй хурать. Çăкăр заводне поселокра хута ярсан пекарьсене асăннă завода куçараççĕ. Лена Васильева (хĕр чухнехи хушамачĕ) çăнăх аллакан пулса ĕçлет. Çăнăх алланă чухне 70 килограмм таякан михĕсене, аллакан оборудовани çине 3 тонна яхăн пушатнă. Хăйĕн ĕмĕрĕнче миçе тонна çăнăх çĕклесе пушатнă-ши вăл. Çăмăл пулман ку ĕç. Е.Александровăна унăн пуçарулăхне кура чуста çăрнă çĕре куçараççĕ. Пĕçернĕ çăкăр пахалăхĕ, вăл каланă тăрăх, чустана мĕнле çăрнинчен килет иккен. Ыраш çăнăхĕнчен вĕретсе çĕпре тунине каласа парать Лена. Çăкăр пĕçернĕ вăхăтра завод виçĕ сменăпа ĕçленĕ, пĕр бригадăра 8 çын пулнă. Каларăмăр, сменăпа ĕçленĕ чухне Е.Александрован ĕçе çĕрле 12 сехетре те кĕмелле е пĕтермелле пулнă. Çавăнпа та çумăр çунă чухне-и е çил-тăман, ĕçе ĕлкĕрнĕ. Ĕçрен тухсан çĕрлехи вăхăтра Мăнçырмана çуран çÿрени те пулнă. Анчах та Елена Васильевна нихăçан та нăйкăшман, пĕрмаях малалла талпăннă. Çавăнпа та çав вăхăтра производство заведующийĕ, каярахпа завод директорĕ пулса вăй хунă Галина Мухтаровна Виссарионова Елена Васильевнана ĕçе тĕплĕн, пысăк пахалăхпа, яваплăха туйса ĕçленине палăртать, пурин те çавăн пек пулмаллине калать. Елена Васильевнана райпо системинче нумай çул ăнăçлă ĕçленĕшĕн тĕрлĕ майсемпе хавхалантарнă. Пурне те çырсан хаçат страници çитмĕ. Акă райпон потребкоопераци системинче тухăçлă, нумай çул хушши ĕçленĕшĕн тата Чăвашпотребсоюз кооперацине туса хунăранпа 70 çул тултарнă ятпа, Пĕтĕм тĕнчери потребительсен кунĕ ячĕпе Хисеп грамотисем илме тивĕç пулнă. Аслă Отечественнăй вăрçăра Çĕнтерÿ тунăранпа 50 çул çитнĕ ятпа юбилей медалĕ парса чыс тунă, 1993 çулта «Чăваш Республикин потребительсен кооперацийĕн ветеранĕ» ята панă. «Ĕç ветеранĕ» ята илме те тивĕç пулнă Елена Васильевна.
Лена 1960 çулта Мăнçырма каччипе Александр Гурьевич Александровпа çемье çавăрать. Вĕсем виçĕ ывăл çуратса ура çине тăратаççĕ. Анчах шел, мăшăрĕ 55 çултах çĕре кĕчĕ. Вĕсен аслă ывăлĕ – Александр, çул-йĕрĕн юсавпа строительство управленийĕнче вăй хурать. Вăталăххи, Валерий, Саратов хулинче пурăнать. Кĕçĕнни, Рубен, ялтах тымар янă. Е. Александрова халĕ кĕçĕн ывăлĕпе кинĕ патĕнче кун кунлать. Унăн пурĕ 9 мăнук, вĕсемпе вăл савăнать. Елена Васильевна октябрĕн 3-мĕшĕнче 70 çул тултарчĕ, çак ятпа ăна çирĕп сывлăх, вăрăм кун-çул сунас килет.